Matcha Accessoires
Drink je Matcha uit een glas of uit een mok? Wist je dat Japanners Matcha vaak uit een kom drinken? De Japanse wijze van Matcha bereiden en drinken is heel anders dan je in het Westen vaak voorbij ziet komen. In ons drukke leven hebben we vaak immers geen tijd om een paar minuten te besteden aan het bereiden van Matcha, en zeg nou zelf: een melkopschuimer in een glas stoppen is veel makkelijker dan werken met een bamboe borstel. Toch zijn er steeds meer mensen die het bereiden en drinken van Matcha als een bezinningsmoment zien, net als in de theeceremonie. Voor hen gaat het niet om het snel snel maken van een kop thee, maar om het tot rust komen tijdens het bereiden van de perfecte kop Matcha. Om deze kop te bereiden heb je echter wel de juiste accessoires nodig, en schrik niet: dat zijn er genoeg.
Wij zullen hier niet ieder kannetje en servetje benoemen, maar we hebben wel een aantal accessoires uit de (Matcha) theeceremonie voor je op een rij gezet. Om je op weg te helpen in het kiezen van de accessoires die het beste bij jou passen, hebben we deze ook nog eens ingedeeld in drie categorieën: de essentials, de accessoires die leuk zijn om te hebben en de accessoires die jouw theeceremonie helemaal afmaken. Voor welke ga jij? 
- Essentials -
Chasen
Als er één voorwerp is dat absoluut essentieel is voor het maken van een lekkere kop Matcha, is het de Chasen. Een Chasen is een borstel/klopper die speciaal gemaakt wordt voor het bereiden van Matcha. Het zorgt ervoor dat het Matcha poeder goed door het water gemengd wordt en creëert bovendien de bekende schuimlaag.
De Chasen wordt uit een enkel stuk bamboe gesneden en kent diverse “borstel dichtheden”. De meest voorkomende varianten bestaan uit 80 of 100 borstels. Doordat de borstels als het ware lucht in de Matcha slaan, bepaalt de dichtheid van de borstels ook de textuur van het schuin. Hoe fijner de borstel, hoe fijner het schuim!
Hoewel je als alternatief ook een melkopschuimer kunt gebruiken, raden wij voor het beste resultaat (en de beste smaak) altijd het gebruik van een Chasen aan.
Chawan
Thee drink je uit een glas of mok, toch? In Japan denkt men daar net wat anders over. Niet alleen thee van losse bladeren wordt vaak gedronken uit een klein kommetje, ook Matcha drinkt men traditioneel gezien uit een kom. De Chawan (letterlijk, thee-kom) is een kom van keramiek waarin je thee (vaak Matcha) kunt bereiden en drinken.
Chawan komen in verschillende vormen en maten, maar de meest gebruikte variant voor het bereiden van Matcha is de variant met hoge randen en een afgevlakte bodem. De hoge randen voorkomen dat je tijdens het opschuimen van de Matcha kostbare thee over de randen morst. De dikke ranken zorgen er bovendien voor dat de thee goed warm blijft. Zorg er wel voor dat je de kom van te voren goed voorverwarmt!
WIst je dat de kostbare Chawan die men voor de theeceremonie gebruikt vaak aan een zijde van een schildering of ander klein kunstwerk voorzien zijn? De ceremoniemeester keert deze zijde na het bereiden naar de gast als teken van respect.
Chasen-Tate
We hebben het eerder al gehad over de Chasen, de bamboe klopper die je gebruikt voor het bereiden van Matcha. Een Chasen is door de vele dunne borsteltjes zeer kwetsbaar en heeft daarom de juiste verzorging nodig. Zorg je goed voor een Chasen, dan kan hij makkelijk een of meerdere jaren meegaan.
Het juist opbergen van de Chasen is naast het weken van de borstel van essentieel belang voor een lange levensduur. De Chasen-Tate is een speciaal hulpmiddel dat ervoor zorgt dat de Chasen zijn vorm behoudt en in een goede staat blijft. Volgens Japanse begrippen is dit accessoire technisch gezien niet essentieel, maar de voordelen die de Chasen Tate biedt, maken dat wij hem toch bij de essentials plaatsen.
Chashaku
In Matcha recepten wordt de hoeveelheid Matcha poeder die je nodig hebt vaak uitgedrukt in grammen of theelepels. Dit werkt natuurlijk prima, maar betekent ook dat je ofwel voor iedere bereiding een weegschaal nodig hebt, ofwel dat je telkens voorzichtig theelepels moet afmeten.
Hoewel de hoeveelheid poeder die je gebruikt uiteindelijk afhangt van je persoonlijke voorkeur, krijg je het beste en meest authentieke resultaat als je gebruik maakt van een Chashaku.
Een Chashaku is een bamboe lepel die in de theeceremonie gebruikt wordt om de Matcha vanuit de Natsume of Chaire naar de Chawan te verplaatsen. De rechte vorm van de Chashaku maakt hem perfect om Matcha poeder uit een diep potje te scheppen en met twee flinke scheppen maak je een perfecte kom Matcha.
- Leuk om te hebben -
(Tsubame) Chakoshi
Zoals je uiteraard weet is Matcha een poedervormige thee. Hoewel deze eigenschap ervoor zorgt dat Matcha een heerlijke schuimlaag krijgt, maakt dit de thee ook erg gevoelig voor vocht en klonten.
Als je merkt dat jouw Matcha poeder klonten begint te vormen hoef je de thee nog niet weg te gooien. Meestal kan dit geen kwaad en vaak is het zelfs haast niet te voorkomen. Wel is het belangrijk dat je de Matcha zeeft voordat je hem bereidt, anders krijg je klonten in je thee en dat is natuurlijk zonde.
Met een Chakoshi (theezeef) zeef je de Matcha voordat je hem in de voorverwarmde Chawan legt. De Tsubame Chakoshi is de bekendste soort, maar andere varianten Chakoshi voldoen ook. Let er voor het kopen van een zeefje wel op dat de zeef ook fijn genoeg is. Als de gaten te groot zijn, kom je niet van de klonten af.
Natsume
Matcha is verkrijgbaar in diverse verpakkingen en is daarom ook op diverse manieren op te bergen. Wil je jouw Matcha op dezelfde manier opbergen en presenteren als tijdens de theeceremonie? Dan moet je op zoek naar een Natsume.
De Natsume is een klein (vaak houten) potje dat meestal voorzien is van opvallende patronen en kleuren. Omdat het potje uit één stuk hout gesneden is, zit er in tegenstelling tot veel andere theeblikken geen naad in de bodem. Hierdoor voorkom je dat jouw kostbare Matcha voor eeuwig vast blijft zitten in de naad van een blik.
Natsume komen in veel maten en varianten en niet iedere variant is bedoeld voor de langdurige opslag van Matcha. Wil je een Natsume waar je jouw Matcha zonder problemen voor een lange tijd in kunt opbergen? Zoek dan naar een variant met een luchtdichte deksel.
Hishaku
Natuurlijk kun je het water voor je Matcha direct uit de waterkoker of maatbeker in de Chawan schenken. Wat echter nóg leuker is en wat jouw persoonlijke theeceremonie nóg authentieker maakt, is een Hishaku.
Een Hishaku wordt tijdens de theeceremonie gebruikt om het water uit de ketel in de Chawan te schenken. Deze bamboe lepel is typerend voor Japan en wordt naast de theeceremonie ook voor andere toepassingen gebruikt. Een volle Hishaku bevat precies genoeg water om een kom met Matcha te bereiden. Het overschenken van het water uit de Hishaku in de Chawan zorgt er bovendien voor dat het water afkoelt en in de juiste temperatuur in aanraking komt met de Matcha.
Absoluut geen must, maar wel hartstikke leuk om in jouw verzameling aan theevoorwerpen te hebben!
Om het helemaal af te maken
Furo en Kama
Als je de ruimte hebt om persoonlijke Matcha ceremonie helemaal op zijn Japans uit te voeren, zijn de Furo en Kama twee accessoires die de ceremonie zo goed als afmaken. De Furo is een draagbare vuurpot die gebruikt wordt om het water in de ijzeren ketel (Kama) te verwarmen.
In de Furo zorgen hete kolen voor de warmte die nodig is om het water op de perfecte temperatuur te krijgen. Of de Furo in Japan gebruikt wordt is afhankelijk van het seizoen. Door het draagbare karakter gebruikt men de Furo met name in de lente en zomer. In de herfst en winter wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van de in de tatami ingebouwde Ro.
Chakin en Fukusa
In Nederland gebruiken we er meestal gewoon een theedoek voor, maar wie de theeceremonie écht authentiek wil uitvoeren, gebruikt de Chakin en Fukuse voor het afdrogen en reinigen van de diverse accessoires.
De Chakin en Fukasa zijn beide katoenen doeken met ieder een eigen toepassing binnen de theeceremonie. De Chakin is de enige van de twee doeken die nat mag worden. De gastvrouw/heer gebruikt deze doek om de Chawan te drogen en reinigen nadat hij voorverwarmd is.
De Fukasa mag onder geen enkele voorwaarde nat worden tijdens de ceremonie. Het doel van de Fukasa is het reinigen van onder andere de Natsume en Chashaku. Het reinigen gebeurt tijdens de ceremonie, als teken van respect richting de gasten.
Meer leren over de Japanse thee traditie?
Kijk dan eens op deze pagina’s
